Waste Shipment Regulation
Economische groei en globalisering hebben geleid tot een wereldwijde toename van afvaltransporten over de grenzen heen, over de weg, per spoor en per boot.
Waste Shipment Regulation
De nieuwe EU-verordening inzake de overbrenging van afvalstoffen is op 30 april gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU en op 20 mei 2024 in werking getreden. Deze verordening is aangenomen als onderdeel van de Green Deal en het nieuwe actieplan voor de circulaire economie van de EU en heeft tot doel (1) een milieuverantwoord beheer van in de EU geproduceerd afval te waarborgen, (2) illegale overbrenging van afvalstoffen te voorkomen door betere handhaving en (3) de traceerbaarheid van afvaltransporten te verbeteren.
Export naar niet-OESO-landen
Verbod op export voor elimlinatie en gevaarlijk afval:
- Uitvoer voor eliminatie van alle afvalstoffen en uitvoer voor de valorisatie van gevaarlijke afvalstoffen naar niet-OESO-landen blijft verboden, zoals nu al het geval is onder de huidige regels.
Algemeen verbod op de uitvoer van ongevaarlijke afvalstoffen:
- Vanaf 21 mei 2027 zal de Europese Unie strengere regels opleggen voor de export van niet-gevaarlijk afval voor valorisatie.
- De export van ongevaarlijk afval voor valorisatie, ook bekend als ‘green-listed’ afval, zal over het algemeen verboden zijn naar niet-OESO-landen.
De export van ongevaarlijk afval voor valorisatie, ook bekend als ‘green-listed’ afval, zal over het algemeen verboden zijn naar niet-OESO-landen.
Uitzondering
- Er geldt echter een uitzondering op deze regel voor landen die voorkomen op de lijst van toegelaten landen voor overbrenging.
- Om te worden opgenomen in de lijst van geautoriseerde landen moeten de overheden van niet-OESO-landen de Europese Commissie op de hoogte stellen van hun bereidheid en aantonen dat ze in staat zijn om deze afvalstoffen op een milieuverantwoorde wijze te verwerken
- De Europese Commissie beoordeelt vervolgens de aanvraag en stelt een lijst op van niet-OESO-landen die specifieke afvalstromen uit de EU mogen invoeren.
- Een eerste lijst van toegestane landen zal tegen 21 november 2026 worden opgesteld en uitvoer naar niet-OESO-landen die niet op de definitieve lijst staan, zal worden verboden vanaf 21 mei 2027.
- Deze lijst wordt regelmatig en minstens om de twee jaar bijgewerkt.
Speciale regels voor de export van kunststofafval:
- De uitvoer van in de lijst opgenomen kunststofafval (B3Oll) uit de EU naar niet-OESO-landen valt vanaf 21 mei 2026 onder de kennisgevingsprocedure.
- Vanaf 21 november 2026 zal de uitvoer van kunststofafval voor nuttige toepassing naar niet-OESO-landen volledig verboden zijn, het zogenaamde “verbod op de uitvoer van kunststoffen“.
- De uitvoer van kunststofafval uit de EU naar een niet-OESO-land voor nuttige toepassing kan vanaf 21 mei 2029 worden hervat volgens de hierboven beschreven vrijstellingsprocedure.
Export naar OESO-landen
In het algemeen is het procedurele kader voor uitvoer naar OESO-landen vergelijkbaar met het regime voor transfers tussen lidstaten, maar met aanvullende vereisten. Meer specifiek zal de Europese Commissie vanaf 20 mei 2024 toezicht houden op de ontwikkeling van export naar OESO-landen.
Monitoring en safeguard
- Als er bezorgdheid bestaat dat bepaalde exporten toenemen en waarschijnlijk milieuschade zullen veroorzaken in het land van bestemming, zal de Commissie een dialoog aangaan met dat land.
- Uiteindelijk zal deze export worden opgeschort als er onvoldoende bewijs is dat dit afval op een milieuverantwoorde wijze wordt beheerd.
- De Commissie dan de uitvoer van specifieke afvalstoffen naar het betrokken OESO-land verbieden.
Export van plastic
Vooral de uitvoer van kunststofafval zal kritisch worden bekeken.
- Tot 21 mei 2026 beoordeelt de Commissie actief of de OESO-landen die aanzienlijke hoeveelheden kunststofafval uit de EU invoeren, de voorschriften naleven.
- Vanaf 21 mei 2026 is op kunststofafval van code B3Oll de procedure van voorafgaande schriftelijke kennisgeving en toestemming van toepassing.
Vanaf 21 mei 2026 is op kunststofafval van code B3Oll de procedure van voorafgaande schriftelijke kennisgeving en toestemming van toepassing.
Nieuwe auditvereisten voor inrichtingen buiten de EU
Elke niet-EU-inrichting die afval uit de groene lijst ontvangt voor terugwinning, moet worden gecontroleerd volgens de voorwaarden van deze verordening.
Om welke inrichtigen gaat het?
- Faciliteiten van buiten de EU die groen geklasseerd afval uit de EU willen ontvangen, moeten worden gecontroleerd voordat het afval uit de EU wordt geëxporteerd.
- Deze vereiste heeft betrekking op niet-EU-inrichtingen in landen die lid zijn van de OESO, maar ook in landen die geen lid zijn van de OESO.
Hoe wordt de audit uitgevoerd?
- De audit kan worden uitgevoerd in opdracht van de EU-exporteur of in opdracht van de faciliteit die zich buiten de EU.
- De audit moet worden uitgevoerd door een onafhankelijke derde partij.
- De audit moet garanderen dat het afvalbeheer in de inrichting milieuverantwoord is en gelijkwaardig aan de EU-normen, rekening houdend met de criteria van bijlage X van de verordening.
- De audit moet aantonen dat de inrichting voldoet aan gelijkwaardige managementnormen volgens de nieuwe EU-verordening inzake de overbrenging van afvalstoffen.
Wanneer geldt deze verplichting?
- De auditverplichting geldt vanaf 21 mei 2027
- De audit mag niet langer dan twee jaar vóór de uitvoer worden uitgevoerd, wat betekent dat de audit niet ouder mag zijn dan twee jaar op het moment van uitvoer,
- Binnen dat tijdsbestek kan een ad-hocaudit nodig zijn als de faciliteit niet meer voldoet aan de audit (bijv. door een actie van een maatschappelijke organisatie).
Vrijstelling voor OESO-landen?
- De auditverplichting geldt voor elke inrichting die buiten de EU is gevestigd en verwerkt of onverwerkt afvalmateriaal uit de EU ontvangt voor terugwinning, zoals hierboven beschreven.
- OESO-landen kunnen echter een vrijstelling van de auditverplichting krijgen door het sluiten van een bilaterale overeenkomst tussen de Europese Unie en het OESO-land.
- Deze ontheffingsmogelijkheid wordt in de verordening niet geboden voor niet-OESO-landen.